<

Leerlingen triggeren met verhalen. Dat is heerlijk

Gert Groenewold - Docent geschiedenis, aardrijkskunde en Godsdienst - Kollum

Van huis uit kreeg hij twee dingen nadrukkelijk mee: interesse voor vroeger en belangstelling voor de natuur. In het laatste geval zou Gert Groenewold boswachter zijn geworden. Dat werd hij niet en dus houdt Groenewold zich beroepsmatig bezig met geschiedenis, het liefst in de vertelsfeer. ,,Ik hou heel erg van verhalen.”

Op het Lauwers College in Kollum doceert Groenewold geschiedenis en aardrijkskunde binnen het vakgebied mens & maatschappij (M&M). Ook geeft hij godsdienst aan leerlingen van de onderbouw. Vier dagen per week is de Campus z’n domein, waar hij ook coach is binnen het nieuwe onderwijssysteem GO!

Geschiedenis is een heerlijk vertelvak, vindt Groenewold.

Ik probeer de leerlingen altijd te triggeren met verhalen. Verhalen over keuzes die mensen hebben moeten maken of omstandigheden waarin ze hebben gezeten. Daar komen vaak ook veel vragen achter weg. Ik vond het zelf in de geschiedenisles ook altijd fijn wanneer er verhalen werden verteld. Het is een soort film waarin je wordt meegenomen.

Groenewold beschouwt verhalen als een soort spiegel. ,,Verhalen van of over andere mensen verwonderen of intrigeren. Het zorgt ervoor dat je mee wordt genomen in de wereld van een ander en daardoor misschien ook in je eigen beleving. Soms zijn dingen heel herkenbaar.”

Voordat hij in 2015 naar Kollum kwam, studeerde Groenewold geschiedenis aan de NHL in Leeuwarden. De studie duurde iets langer dan gepland. ,,Soms lopen zaken in je leven iets anders dan gepland.” In z’n eerste twee jaren op het Lauwers College - waar hij ook stage had gelopen - deed Groenewold als vervanger heel veel verschillende dingen, waaronder zelfs onderwijsassistent. ,,Die periode heeft mij heel flexibel gemaakt. Ik heb meerdere vakken gegeven die qua inhoud totaal niet bij mijn eigen vak geschiedenis in de buurt kwamen. Het was een goede leerschool: uit de eigen veilige bubbel en tal van andere inzichten krijgen. Het vormt je; overal bijspringen en inspringen. Ik ben die uitdaging graag aangegaan.”

Dat hij professioneel ‘iets met jongeren zou gaan doen’ was op de middelbare school al duidelijk. ,,Deze doelgroep heeft mij altijd al aangesproken. Ik was op zoek naar iets waar ik betekenisvol in kon zijn. Als ik iets met de natuur had gedaan, had ik wellicht ook de educatiekant gekozen. Ik ben wel heel erg van kennis overdragen en weet ook altijd van die onzinnige feitjes waar je alleen in pubquizjes of in de klas iets aan hebt… haha.”

Inmiddels staat Groenewold al weer drie jaar lang op de plek waar hij altijd graag wilde staan, namelijk als geschiedenisdocent voor de klas. ,,Dat was m’n doel.” Als zoon van ondernemende ouders kwam hij - ook al op jonge leeftijd - op vele plaatsen die met de natuur of historie te maken hadden. Groenewolds interesse voor het verleden is zeer breed. Bij de leerlingen bespeurt hij een bovengemiddelde belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog. ,,De oorlog is een thema dat ze ontzettend interesseert. Daar kijken ze ook altijd naar uit. Waarom dat is? De Tweede Wereldoorlog is relatief dichtbij. Soms weten ze dingen via overlevering van opa of oma. Ook spreekt het heel erg tot de verbeelding omdat het een thema is dat veel terugkomt in films, series en games die ze spelen.”

Ook bij aardrijkskunde maakt Groenewold veelvuldig gebruik van het vertellen van verhalen. ,,Daardoor gaan sommige dingen écht leven.” Waar het bij geschiedenis en aardrijkskunde vooral draait om kennisoverdracht - ,,wel moet de spanningsboog niet al te lang zijn: maximaal een kwartier” - gaat het bij de lessen godsdienst met name om de leerlingen. ,,Ik laat ze naar zichzelf kijken en stel ze de vraag wat zij van iets vinden en hoe zij tegenover bepaalde dingen staan. Daarbij gebruik ik het christendom als kapstok. Het is een welkome afwisseling met wat ik in de andere lessen doe.”

De insteek van Groenewold is om de uren godsdienst-levensbeschouwing voor de leerlingen in te benutten als ‘een zoektocht naar zichzelf’. ,,Daarmee raak je andere gebieden dan in de andere lessen. Alle opdrachten in de lessen zijn ook zo ingericht dat iedereen naar elkaar luistert. Soms gaat het over serieuze items als de dood, het geloof, wonderen en ‘ben ik gelukkig’. Het zijn kwetsbare items, waarbij ik niet van alle leerlingen mag verwachten dat die kwetsbaarheid getoond durft te worden. Ik vind het wel belangrijk om er aandacht aan te geven want het zijn zaken die bij het leven horen. Gevoel speelt een grote rol in ons leven. Als we vergeten daar aandacht aan te geven, dan doen we net alsof het niet belangrijk is.”

Om over deze items met de leerlingen te sparren vindt Groenewold boeiend. ,,Het levert vaak ook interessante discussies en leuke reacties op. Ik las laatst een hele mooie quote: ‘je kan maar op één manier ergens naar kijken totdat je leert om met andere ogen te kijken. Dat is voor mij een hele belangrijke, ook in de geschiedenis Alles is niet zwart-wit; heel veel is grijs.” 

‘Mannetje dat nog nodig was’ blijver op het toneel

Waar het vertellen en verhalen bij z’n professie een belangrijke rol spelen, is het bij de vrijetijdsbesteding van Groenewold niet anders. ,,Hobbymatig doe ik ook veel dingen binnen. Toneelspelen is m’n grote hobby.” Als lid van meerdere verenigingen staat Groenewold op diverse locaties op de planken. Ook is hij actief bij GOOV Muziektheater in de stad Groningen - ,,een leuke extra uitdaging er bij” - en is hij af en toe schrijver-regisseur.

Voor Groenewold vormt de toneel- en theaterwereld een uitlaatklep, ‘een therapie haast’. Ondanks dat je andere personages speelt, gebruik je altijd ervaringen van jezelf in een ander personage, stelt hij.

Dus kan ik als personage alleen boos worden als ik mezelf kan voorstellen hoe het is om boos te zijn. Toneel begint met tekst. Dat gaat leven, krijgt vorm en interpretatie. Alles wat het menselijk maakt, moet er nog aan toegevoegd worden. Dat is een heel mooi proces

Met toneel en theater was hij wekelijks soms vier tot vijf avonden in de weer. ,,Dat was wel heel intensief. Ik ben zelfs ook nog een jeugdtheaterschool gehad. Nu ben ik gemiddeld twee à drie avonden per week ermee bezig en dat is meer dan genoeg.” Het in groepsverband een productie op de planken brengen vindt Groenewold geweldig om te doen en te beleven. ,,Samen bouwen aan een stuk en eraan puzzelen totdat je het levend hebt gemaakt; dat is en blijft magisch. Dat kun je haast niet in woorden uitdrukken hoe dat is om live mee te maken.”

Dat hij op het toneel terecht zou komen, hadden veel mensen in z’n omgeving wel verwacht. ,,Iedereen is niet verbaasd dat ik dit ben gaan doen. Het zat wel in m’n aard, maar als kind deed ik dit niet.” Min of meer toevallig rolde hij in de toneel- en theaterscène. ,Er waren ergens nog wat mannen nodig en iemand had gehoord dat ik in het begin van m’n opleiding een toneelstuk dag had gemaakt. Soms gaat een bal dan iets sneller rollen dan je hoopt. Voordat ik het wist zat ik in het bestuur en deed ik jeugdtoneel. Dat neemt veel tijd in beslag. Ik probeer daar nu wel waakzaam in te zijn.”

Naast toneel en theater is Groenewold een groot liefhebber van films, boeken en series. ,,Verhalen komen altijd terug. Ik hou van cultuur en muziek en ben een échte museumbezoeker. Cultuur verrijkt het individu en verbindt de samenleving.” Reizen in binnen- en buitenland - onder meer citytrips - en koken staan ook hoog op de lijst met favoriete bezigheden. ,,Er valt nog zóveel te ontdekken.” Ja, dat geldt eveneens voor het bos en de natuur, glimlacht Groenewold. ,,Soms kom ik daar te weinig…”