Excursie Havo-4 / Vwo-5 naar Praag

“Gaan jullie naar Praag? Hoe gaan jullie? Met de bus? Poeh ….!” In deze zinnen, uitgesproken voorafgaande aan de reis naar Tsjechië, zit iets van scepsis. Is dat het wel waard, zo’n lange reis met vijftig leerlingen in een bus? Nou, beste lezer, het antwoord kan helder zijn: het was het dubbel en dwars waard!

We hebben een prachtige week gehad in Praag. Leerlingen en leraren hebben veel geleerd -van elkaar, over elkaar- en veel geleerd van de wereld om ons heen. Wat te zeggen van het imposante complex van de Praagse Burcht? De grootsheid van het Boheemse vorstenhuis werd weerspiegeld in een imposante kathedraal, gebrandschilderde ramen, talloze pleinen en paleizen. Maar tegelijkertijd zagen we huisjes voor de onderdanen, zo klein dat ze ingebouwd waren in de vestingmuur. De grote schrijver Kafka had er gewoond.

En dan het bezoek aan de glasblazerij? Dat was zo anders dan de pracht en praal van de Burcht. Hier een oude fabriekshal waar mensen dag in, dag uit hun brood verdienen in een ruimte, die een Nederlandse Arbo-functionaris onmiddellijk zou laten sluiten. Geen veiligheidsbrillen, geen beschermende kleding, elektrische leidingen over de spanten van het dak. Wat een contrast met de Nederlandse situatie.

Grote indruk maakte het bezoek aan Theresienstadt en Lidice. Twee plaatsen die onlosmakelijk zijn verbonden aan het leed dat een oorlog met zich meebrengt. Theresienstadt was in de Tweede Wereldoorlog een gevangeniscomplex annex doorvoerkamp voor voornamelijk Tsjechische Joden. We proefden de geschiedenis in de isoleercellen, de executieplaatsen, de woonbarakken. We werden er stil van.

Stil werden we ook in Lidice, een dorp dat geen dorp meer is. Het is verdwenen: de huizen en hun bewoners. Na een moordaanslag op een hoge Duitse functionaris in 1942 werd het dorp als strafmaatregel in brand gestoken, letterlijk van de kaart geveegd en werden de bewoners gedood. Mannen boven de vijftien jaar werden geëxecuteerd en vrouwen en kinderen op transport gesteld naar de dodenkampen. De wraakactie kostte 340 onschuldige inwoners van Lidice het leven. Sprakeloos hebben we stilgestaan bij het monument van de verdwenen kinderen.

We hebben – gelukkig maar! - in deze excursie veel plezier gehad. Veel gelachen en genoten van het ijs op de Karelsbrug, van de vaartocht en maaltijd op de Moldau, van …. te veel om op te noemen. We hebben – en dat moet gezegd worden- vooral genoten van elkanders aanwezigheid. We vormden een fantastische groep! En die fantastische groep maakte een fantastische reis. Lange busreis of niet!

F. Bosma, D. Hettinga, T. Posthuma, H. Sterenberg, H. Zeldenrust