Scheikunde
Scheikunde in de profielen van de HAVO en VWO
Inleiding
In de derde klas heb je voor het eerst scheikunde gehad. Je hebt de molecuul- en atoomtheorie gehad en moet ook symbolen en formules kennen en leren toepassen. Ook leer je reactievergelijkingen opstellen voor chemische reacties. Het doel van het scheikunde-onderwijs in de onderbouw is enerzijds een algemene indruk te geven van wat scheikunde inhoudt en wat je er mee kunt. – Je moet gewone krantenartikelen waarin scheikundige onderwerpen voorkomen kunnen lezen –. Anderzijds wordt de theorie aangebracht die je nodig hebt om met goed gevolg de lessen in de bovenbouw te kunnen volgen.
Plaats van de chemie in de bovenbouw van de HAVO en VWO
De lesmethode die we gaan gebruiken in de bovenbouw H4, H5 en V4,V5 en V6 is een vervolg op de lesmethode van klas 3. De stof wordt nog theoretischer van aard en er wordt voldoende stof behandeld om ook een diepgravender artikel te kunnen lezen, maar er wordt ook de nodige aandacht besteed aan chemie in de praktijk en zul je zelf ook praktische ervaring opdoen. Er wordt een goede basis gelegd voor het centraal schriftelijk examen scheikunde dat aan het eind van de vijfde klas (Havo) of zesde klas (Vwo) in de profielen Natuur & Gezondheid en (Natuur & Techniek) moet worden afgelegd.
Manier van werken
Per 1 augustus 2013 is de "nieuwe scheikunde" ingevoerd in de bovenbouw van de HAVO en het VWO. Behalve dat de profielen zijn ingevoerd, zal de nadruk nog meer komen te liggen op zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid van de leerlingen. Deze zelfstandigheid is een goede training voor de latere studie in het HBO (hoger beroeps onderwijs) en WO (wetenschappelijk onderwijs).
De docent is meer een "coach dan een loods". Er wordt gewerkt met "studiewijzers" en een scheikunde website. De studiewijzer geeft aan "hoe" je moet werken en hoe je de beschikbare tijd moet indelen enz. De website geeft een doorlopende leerlijn aan van klas 3 t/m klas 6 met alle informatie over de leerstof en natuurlijk de antwoorden. De leerstof, zoals die in de gebruikte digitale methode wordt aangeboden, leent zich uitstekend voor het zelfstandig bestuderen van de lesstof. De boeken die we gebruiken zijn ook op de computer te gebruiken. Naast het (digitale) boek, zijn er natuurlijk ook “veel” practica. Deze practica moet je vaak zelf plannen binnen de periode. Daarbij maken we gebruik van een website waarbij je jezelf en je partner kunt opgeven. Je kunt op deze manier zeer zelfstandig aan de slag, maar dat was je ook al zo gewend in klas 3!
Wat is er duidelijk anders in H4 en Vwo 4?
In de beginperiode vraagt het hogere tempo, de grotere diepgang en de overschakeling op een andere manier van werken een veel grotere inspanning van de leerlingen. Je moet met meer nauwgezetheid en zelfdiscipline, wat het huiswerk betreft, werken dan in de derde klas. Zeker met betrekking tot het zelfstandig nakijken van de vragen wordt veel gevraagd van de zelfverantwoordelijkheid van de leerlingen.
In de “mediatheek” kan op school binnen de lessen en tijdens de tussenuren/zelfstandig werk uren in de studieruimtes veel zelf gedaan worden door de leerlingen, maar thuis zal de leerling de in totaal 40 studielasturen per week vol moeten maken en dat gedurende 40 weken per jaar. Vooral het regelmatig studeren is erg belangrijk.
De leerstof is zo verdeeld, dat deze goed past binnen de lestijd, waarbij thuis nog ± een half uur per les thuis gewerkt zal moeten worden. De ervaring tot nu toe leert, dat leerlingen de studiebelasting voor scheikunde als heel redelijk ervaren. Wel is het belangrijk om ook het leerwerk van scheikunde niet te onderschatten. Naast inzicht is het leren van de scheikundetaal erg belangrijk om het vak scheikunde tot een goed einde te brengen.
Voorbeeld van onderdelen voor examen
Tot slot
Voor hen die de handen uit de mouwen willen steken en zelfstandig kunnen werken is scheikunde een boeiend vak met goede perspectieven voor de toekomst. Het vak is verplicht voor veel studies in het HBO en WO. Denk hier bij aan analisten-opleiding (chemisch, medisch of biologisch), verpleegkunde, diverse technische studies, agrarische of milieukundige opleidingen, studie medicijnen enz.